آنالیز محتوای کیفی بازنمایی اخبار جرائم در مطبوعات اصفهان - وبلاگ مطالعه

به گزارش وبلاگ مطالعه، خبرنگاران/اصفهان نتایج یک پژوهش از محققان اصفهانی نشان می دهد که تحلیل محتوای کیفی بازنمایی اخبار جرائم در مطبوعات می تواند زمینه ساز برنامه ریزی فرهنگی و سیاستگذاری خرد و کلان و به خصوص تدوین سیاست هایی در زمینه مطبوعات گردد.

در پژوهشی که در مورد تحلیل محتوای کیفی بازنمایی اخبار جرایم در مطبوعات اصفهان، (مطالعه موردی پنج روزنامه محلی شهر اصفهان) توسط پژوهشگران اصفهانی انجام شد، آمده است: رساﻧﻪﻫﺎی ﺟﻤﻌﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮐﺎرﮐﺮد و ﻧﻘﺶ ﻓﻌﺎﻟﯽ ﮐﻪ در دﻧﯿﺎی اﻣﺮوز دارﻧﺪ ﺑﺮ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن زﻧﺪﮔﯽ ﺳﺎﯾﻪ اﻓﮑﻨﺪه و اﺛﺮات ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﺮدﯾﺪی ﺑﺮﺟﺎی ﮔﺬارده اﻧد. این اثر تا جایی بوده که اﻧﺪﯾﺸﻤﻨﺪاﻧﯽ همچون ﻣﮏ ﻟﻮﻫﺎن، دﯾﻮﯾﺪ راﯾﺰﻣﻦ و ﻓﺮدﯾﻨﺎﻧﺪو ﺗﻮﻧﯿﺲ ﺗﺤﻮﻻت ﺗﺎرﯾﺨﯽ اخیر و دورهﻫﺎی متعاﻗﺐ آن را به واﺳﻄﻪ ﻇﻬﻮر وﺳﺎﯾﻞ ارﺗﺒﺎط ﺟﻤﻌﯽ داﻧﺴﺘﻪ و ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ اﯾﻦ دوره ﻫﺎی ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺗﺤﺖ ﺳﻠﻄﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ﺧﺎصی از رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ به وﺟﻮد آﻣﺪه اﻧﺪ. در دهه های اخیر ظهور رسانه های جدید باعث تحولاتی در عرصه رسانه شده و در نتیجه تاثیراتی نیز بر رسانه های نوشتاری گذاشته است.

در این نوشتار اشاره شده است: با این وجود بیشتر کارشناسان و محققان علوم ارتباطات بر این باورند که هر رسانه ای در جامعه صندلی خاص خود را دارد و با پیدایش رسانه جدید، گرچه تحت تأثیر قرار می گیرد، اما حذف نمی گردد، بنابراین رسانه های سنتی هم هرچند از حیث محتوایی دچار تغییرات می شوند، اما به حیات خود ادامه خواهند داد. براین اساس رسانه های جدید نه تنها به حیات رسانه های قدیمی مثل مطبوعات آسیب نمی رساند، بلکه حتی به زعم بعضی صاحبنظران این حوزه، ظهور فناوری های جدید ارتباطی، پیشرفت رسانه های نوشتاری را نیز درپی داشته و آینده ای درخشان برای این بخش رقم خواهد زد. در این میان مطبوعات محلی، به دلیل بعضی ویژگی هایی که دارند بیش تر مورد توجه قرار می گیرند.

طاهره شفیعی- دانشجوی کارشناسی ارشد در رشته علوم ارتباطات گرایش مطالعات فرهنگی و رسانه در گفت و گو با وبلاگ مطالعه، اظهار کرد: این پژوهش با هدف تحلیل محتوای کیفی اخبار جرایم پنج روزنامه شهر اصفهان در سال 1396 اجرا شده است و به دنبال کشف میزان و چگونگی پرداختن به چهار رویکرد پیشگیری، آموزش، بازدارندگی و احساس امنیت انجام شد.

وی ضرورت انجام تحلیل محتوای کیفی و آنالیز موضوعی اخبار جرایم را به دلیل اهمیت این دسته از اخبار، از این جهت که بازتاب واقعیات جامعه خود هستند دانست و گفت: نحوه اثرگذاری آن بر مخاطبان حس می شد.

این دانش آموخته رشته علوم ارتباطات افزود: از سوی دیگر با انتقال صحیح مفاهیم خبری به مخاطبان می توان به اثربخشی هرچه بیشتر خبر در حل معضلات اجتماعی امیدوار بود و جنبه های مثبت آن را افزایش داد.

شفیعی در مورد روش انجام تحقیق توضیح داد: این روش به صورت کیفی، با آنالیز مضمونی اسناد مورد تحقیق و با استفاده از نمونه گیری هدفمند تصادفی تعیین شده است. جامعه مورد آنالیز شامل تمامی اخبار مرتبط با جرایم انعکاس یافته در پنج نشریه زاینده رود، عصر اصفهان، اصفهان زیبا، نصف دنیا و اصفهان امروز بود.

وی ادامه داد: از هر روزنامه 10 نسخه و از هر ماه تنها یک شماره انتخاب شد و در مجموع 50 نسخه روزنامه و 254 خبر مورد آنالیز نهاده شد. پس از مطالعه عمیق هر کد خبری، تعدادی گزاره مربوط به محتوای آن استخراج و هر گزاره نیز در ارتباط با چهار رویکرد پژوهش صورت جداگانه مورد سنجش نهاده شد تا بدین ترتیب مقولات پژوهش حاصل گردد. سپس مقولات مربوط به هرکدام از رویکردها از نظر شباهت به یکدیگر خلاصه شده و دسته بندی شدند و موارد مشابه در جدولی به عنوان زیرمقوله جمع بندی شد.

شفیعی در مورد یافته های پژوهش گفت: نتایج از پرداختن مطبوعات به این رویکردها اطلاع داد و همچنین مضامین کلی و تاثیر آن را نشان داد. با مطالعه مقولات پرتکرار هر نشریه به صورت جداگانه، جهت گیری آن روزنامه نسبت به هر رویکرد تعیین می گردد. به این ترتیب می توان به ساختار و سبک کلی بازتاب اخبار جرایم در هر نشریه دست یافت و جهت گیری کلی مطبوعات مورد آنالیز را تعیین کرد. همچنین با مطلعی از روش های کلی انعکاس اخبار، تاثیر و اهمیت آنها، به خصوص توسط فعالان این حوزه می توان برای انتخاب بهترین روش اقدام کرد.

وی همچنین گفت: بیشتر جرایمی که در این روزنامه ها مورد گزارش نهاده شده بودند شامل قاچاق، مواد مخدر، کودک آزاری، قتل و تجاوز بوده است. بیشتر اخبار ستون ها را اطلاع رسانی از کشف محموله های قاچاق توسط نیروی انتظامی به خود اختصاص می دهد که در آن ها جنبه های بازدارندگی به چشم می آید. اخبار مربوط به قتل های غیر عمد عمدتا جنبه مطلعی بخشی و هشدار از خطر وقوع جرم دارد و بدین طریق رویکرد آموزش و در کنار آن پیشگیری را در خبر پررنگ می نماید.

این دانش آموخته علوم ارتباطات افزود: با توجه به اینکه اخبار جرایم درواقع منعکس کننده بزهکاری ها، کج روی ها و قانون گریزی ها در اجتماع هستند، با آنالیز کلی نوع محتوای پرداخته شده در آن ها می توان تا حدودی به مسائل و خطراتی که جامعه را تهدید می نماید پی برد و با شمارش و دسته بندی موضوع آنها، از کم و کیف بروز جرایم مطلع شد.

این سرانجام نامه در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهین شهر اصفهان دفاع شد.