ابوالحسن افشار اُرمَوی و نگارگری دل انگیز روی قلمدان - وبلاگ مطالعه

به گزارش وبلاگ مطالعه، ابوالحسن افشار اُرموی قلمدان نگار ایرانی در نیمه دوم سده سیزدهم هجری است.

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری وبلاگ مطالعهـ بارها شنیده ایم که گذشته چراغ راه آینده است. این چراغ روشنگر مسیری است که به ساختن بنای تمدن ایرانی اسلامی می انجامد. چراغی که انوار روشنگرش حاصل کوشش صدها حکیم، هنرمند و فیلسوف مسلمان است که از قرن ها پیش خشت به خشت این بنای سترگ را روی هم گذاشته اند.

با شما مخاطب گرامی قراری گذاشته ایم تا هر روز به بهانه عددی که تقویم برای تاریخ آن روز به ما نشان می دهد، به زندگی یکی از مشاهیر و عظیمان تاریخ کهن ایران و اسلام مختصر اشاره ای کنیم تا بتوانیم پس از یک سال، با این انوار روشنگر چراغ تمدن و فرهنگ آشنا شویم. به این منظور هر روز صبح، بخشی از تاریخ کهن خود و افتخارات آن را مرور خواهیم کرد.

برای خوشه چینی از این خرمن دانش و فرهنگ، جلد اول کتاب تقویم تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران تألیف دکتر علی اکبر ولایتی که به سال 1392 در انتشارات امیرکبیر به زیور طبع آراسته شده، بهره برده ایم.

ابوالحسن افشار اُرموی قلمدان نگار ایرانی در نیمه دوم سده سیزدهم هجری است.

عموی وی، علی اشرف از نقاشان زبردست که از طوایف افشار ارومیه بود آثار خود را با سجع انحصاری خود یعنی زبعد از محمد علی اشرف است رقم می زد. او در دستگاه احمدخان دنبلی هنرآفرینی می کرد و شهرت بسیاری داشت. برادر وی، الله وردی، از نگارگران آبرنگ ساز و نقاشان نامدار دوره زندیه بود و نیز در نقاشی زبردست بود و از نقاشان بنام دوره قاجاریه محسوب می شد.

ارموی، پسر الله وردی، در ارومیه به دنیا آمد. ابعدها در تبریز با سمت نقاش باشی و در جامه نظامی ادای وظیفه می کرد.

وی در نگارگری به ویژه گل و بوته سازی و پرنده سازی بر روی قلمدان، رنگ آمیزی و انواع تذهیب و نیز در آرایش مجالس مهارت داشت. قلمدان ها و جلدهای کار دست او و عمویش که از استادان عظیم و مشهور بود، بسیار به هم شباهت داشتند و تشخیص صاحب اثر فقط از روی رقم ممکن بود. عزیزخان سردار مکری، آثار او را از تبریز برای اعیان تهران هدیه می فرستاد، قلمدان های ساخت او در زمان حیاتش تا 50 تومان، خرید و فروش می شد که در آن دوره مبلغ بالایی بود.

طبق نوشته های اعتمادالسلطنه، اُرموی در اواسط 40 سالگی و در سال چهلم سلطنت ناصرالدین شاه، یعنی 1304ق، درگذشت.

آثار رقم دار و تاریخ دار بازمانده از او انگشت شمار است، اما همین آثار اندک که بیشتر میان سال های 1270-1296ق ساخته شده است، وی را در زمره نگارگران برجسته سده سیزدهم هجری ایران قرار می دهد.

آثار شناخته شده این هنرمند عبارت اند از:

1. یک عدد جلد مقوایی (دفتینِ) روغنی عالی با گل و برگ ریز با طلا اندوده شده در زمینه مشکی با رقم ابوالحسن افشار ارومیه 1270؛

2. قلمدان روغنی با نقوش گل و بوته که به دستور شجاع الدوله از روی آثار عموی خود، علی اشرف، نسخه برداری نموده است، با رقم کمترین ابوالحسن افشار ارومی 1273؛

3. قلمدان روغنی گل و مرغ نفیس، که با طرح بدیع و ممتازی نقاشی شده، با رقم ابوالحسن افشار ارومیه 1280 .

4. نقاشی آبرنگی که دو مرغ را در نهایت استادی بر روی شاخه درختی نشان می دهد، با رقم ابوالحسن افشار سرباز قدیمی 1296.

5. تصویر سیاه قلم تمام قد حاجی علی خان حاجب الدوله مقدّم مراغه ای با کادر بیضی؛

6. قلمدان روغنی پرکاری با گل و بوته هایی با رنگ های روشن با رقم ابوالحسن افشار ارومیه .

انتهای پیغام/4104/